Onder de term reuma vallen meerdere aandoeningen, waarvan artrose het meest voorkomt. Met dagelijks pijn, stijfheid en vermoeidheid door deze chronische ziekte heeft het een grote impact op het leven van alledag.
De oorzaak van reuma heeft meerdere facetten, waaronder genetische aanleg en invloeden vanuit je levensstijl. Sommige zaken, zoals je geslacht, leeftijd en DNA zijn niet te veranderen. Maar weet: 'genes load the gun, lifestyle pulls the trigger'. Al komt het in je familie voor of zit het in je genen, het hoeft niet altijd tot uiting te komen door de gunstige invloed van een gezonde leefstijl.
Positieve veranderingen in je levensstijl kunnen een gunstig effect hebben op de aandoening als we uitgaan van deze definitie van ziekte:
“Ziekte is een poging van de natuur om het lichaam te bevrijden van toestanden die het gevolg zijn van het overtreden van de gezondheidswetten.
In geval van ziekte moet de oorzaak worden vastgesteld. Ongezonde omstandigheden moeten veranderd worden en verkeerde gewoonten gecorrigeerd. Dan moet de natuur geholpen worden in haar pogingen om verontreinigingen uit te scheiden en de juiste toestand in het gestel weer te herstellen.” De weg tot gezondheid, hoofdstuk 8.
In deze blog krijg je leefstijladvies die je kunnen helpen om reuma te voorkomen of symptomen te verlichten. De acht onderdelen van een gezonde, Bijbelse levensstijl zijn: voeding, beweging, water, zonlicht, matigheid, frisse lucht, rust en vertrouwen op God.
Voeding bij artrose
Wat en wanneer je eet heeft een hele grote invloed op je gezondheid. Je voedingspatroon is daarom een belangrijk onderdeel in het voorkomen van het ontstaan van reuma of de behandeling daarvan.
Eet zo veel mogelijk plantaardig en onbewerkt. Geniet van een ruime hoeveelheid groente en fruit. Dat houdt in minimaal twee tot drie porties fruit en 250-400 gram groente per dag. En neem volkoren granen, zoals volkoren brood, zilvervliesrijst, havermout, volkoren couscous en dergelijke.
Daarnaast is het goed om per dag 1-2 porties peulvruchten te eten. Voorbeelden hiervan zijn bonen, linzen, tempe en tofu. Peulvruchten zitten vol met belangrijke, gezonde voedingsstoffen, zoals eiwitten en vezels.
Beweging
Sporten
Bij reuma is het belangrijk om in beweging te blijven, omdat het het functioneren, de spierkracht en het algemeen welzijn verbetert. Aangeraden wordt om 2,5 uur per week matig intensief te bewegen en ook twee keer per week oefeningen te doen die spieren en botten versterken.
Hoewel blijven bewegen belangrijk is, moeten pijnlijke, gezwollen gewrichten niet overbelast worden. Zoek begeleiding van een fysiotherapeut voor advies op maat.
Massage
Pijn in een aangedaan gewricht kan leiden tot anders gaan bewegen. Als gevolg hiervan kunnen verschillende spieren gespannen raken. Massage stimuleert de doorbloeding en helpt spieren te ontspanning.
Uit een onderzoek kwam dat regelmatig een ontspannende, Zweedse massage van het hele lichaam bij deelnemers met artrose van de knie zorgde voor pijnvermindering en verbetering van het functioneren. Dit effect hield nog enkele weken aan na afloop van de behandeling.
Eet en beweeg op vaste tijden
Er is onderzoek gedaan naar artrose en de biologische klok. De verschillende weefsels in de gewrichten hebben elk hun eigen perifere klok. Het klokje dat voor het kraakbeen zorgt is bij artrose verstoord. Regelmaat in de tijden waarop iemand met artrose eet en beweegt, kan bijdragen aan de gezondheid van hun gewrichten.
Plants for joints
In Nederland is in het wetenschappelijk onderzoek 'Plants for Joints' aangetoond dat een leefstijl programma bestaande uit plantaardige, onbewerkte voeding, bewegen, stress vermindering bij mensen met (risico op) reumatoïde artritis (RA) en artrose positieve effecten heeft.
De ziekteactiviteit verminderde aanzienlijk bij patiënten met RA met matige ziekteactiviteit in vergelijking met gebruikelijke zorg. Daarnaast nam hun gewicht, vetpercentage, buikomvang en LDL-cholesterol af.
Het programma kan mogelijk de behoefte aan medicatie verminderen voor zowel RA als aan het metabool syndroom gerelateerde aandoeningen.
Water
Hydrotherapie
Bij hydrotherapie voor RA worden oefeningen gedaan in warm water door gebruik te maken van het drijfvermogen, de ondersteuning en de weerstand van dat water. De warmte van het water laat je spieren ontspannen, ondersteunt je gewicht en verlicht de pijn in je gewrichten. Het water kan worden gebruikt om weerstand te bieden bij het bewegen waardoor je spierkracht verbetert. Hydrotherapie is een veilige en efficiënte behandelingsmethode om trainingsdoelen te bereiken.
In de praktijk blijkt dat hydrotherapie met warm water verbeteringen geeft bij reumatische klachten, vooral vermindering van pijn, gevoeligheid van gewrichten en spanning. En het geeft betere grijpkracht en stemming. Bron
Water drinken
Voldoende water drinken is belangrijk voor je gezondheid en voor je gewrichten. Water is nodig om je kraakbeen soepel te houden en om gewrichtsvloeistof te produceren. Dit draagt bij aan het goed kunnen bewegen van je gewrichten. Het is daarom aan te raden zo'n twee liter water per dag te drinken.
Roken en alcohol
Er is discussie over alcohol en artrose. Sommigen suggereren dat alcohol het risico op artrose zou verlagen. Analyse van wetenschappelijke onderzoeken toont aan dat alcoholgebruik niet beschermt tegen het ontstaan van deze vorm van reuma. Wel zou volgens dit onderzoek alcohol kunnen helpen om gewrichtspijn door artrose tijdelijk iets te verlichten. Echter, ook licht alcoholgebruik heeft risico's en nadelen op de gezondheid, waaronder schade aan de hersenen en een grotere kans op meerdere vormen van kanker. Bron
Het is niet bekend of gebruik van alcohol en het ontstaan van reumatoïde artritis of de intensiteit van de ontstekingen met elkaar verband houden.
Bij RA wordt alcoholgebruik ontmoedigt, onder meer omdat het niet goed samengaat met bepaalde medicatie en het risico op het ontwikkelen van hart en vaatziekten vergroot (die bij RA sowieso al vergroot is). Om diezelfde reden wordt ook aangeraden om niet te roken.
Ook is roken een risicofactor bij ontstaan van reumatoïde artritis.
Zonlicht
Een te laag vitamine D gehalte in het lichaam is een risicofactor voor het ontstaan van chronische ontstekingsreuma. Tevens kan een afname van vitamine D door het winterseizoen een opflakkering van ontstekingsreuma veroorzaken. Dit houdt verband met de invloed van vitamine D op het immuunsysteem. Bron
In de lente en zomer kan verstandig zonnen helpen om je vitamine D op peil te houden. Maar let op lupus en sommige medicijnen kunnen je overgevoelig maken voor zonlicht.
Vul je vitamine D gehalte aan met een supplement.
Rust en vertrouwen
De invloed van je gedachten en gevoelens moeten niet onderschat worden. Het lichaam en de geest zijn erg nauw met elkaar verweven. Chronische spanningen hebben dan ook een impact op je lichamelijke gezondheid.
Stress is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan en voor het opflakkeren van de ziekteactiviteit bij RA, doordat stress een negatieve invloed heeft op het immuunsysteem.
Zorg daarom voor voldoende slaap en ontspanning. Niet alle oorzaken van stress kan je zelf wegnemen. Bouw een sterke band op met God. Hij wil voor je zorgen en je helpen. In de Bijbel vind je vele beloften die hierop wijzen. Bijvoorbeeld in deze Psalm:
"Werp uw zorg op de HEERE, en Híj zal u onderhouden;
Hij zal voor eeuwig niet toelaten dat de rechtvaardige wankelt."
Psalm 55:23
Stel je vertrouwen op God en laat je leiden door Hem. Bij de Heere vind je ware vrede en rust, die niet verdwijnen als het tegenzit.
Veranderingen in leefstijl bij reuma
Je vaste gewoontes veranderen is lang niet altijd makkelijk. Sommige mensen kunnen in één keer een grote overstap maken in hun leefstijl. Bij anderen past het beter om een klein stapje te nemen en als dat eigen gemaakt is de volgende stap te zetten. Kijk wat hierin bij jou past.
Voor sommige aanpassingen in levensstijl is het aan te raden advies in te winnen van een deskundige. Bijvoorbeeld als je wil beginnen met sporten met reuma of als je een grote verandering in je eetpatroon gaat aanbrengen.
Disclaimer
De informatie op deze website is educatief en algemeen van aard. De blogs op deze site zijn geen vervanging voor medische diagnose, persoonlijk advies of behandeling door een gekwalificeerde zorgverlener.
Bespreek het met je zorgverlener als je veranderingen in je levensstijl wil aanbrengen. Observeer bij het veranderen van je leefstijl je symptomen en overleg met je zorgverlener.