“De douche is de meest krachtige en waardevolle van alle stimulerende maatregelen.
Er is geen medicijn bekend bij de mens dat zulke
wonderbaarlijk vernieuwende en permanent herstellende eigenschappen bezit.”
Dr John Harvey Kellogg (1852-1943)
Hoewel velen de douche als iets alledaags zien, om voor de nodige lichamelijk hygiëne te zorgen of ter ontspanning, kan douchen ook ingezet worden voor ons welzijn. Dit wordt hydrotherapie genoemd en één manier om dat te doen is door koud te douchen.
De koude douche kan je doen ter afsluiting van je warme douche. De koude douche hoeft niet lang te duren. Een halve minuut kan al voldoende zijn.
Effect van koud douchen op het lichaam
De koude douche ter afsluiting van een warme douche is fantastisch en heeft vele positieve effecten.
Lichamelijke gezondheid
De kou die volgt op de warmte bevordert de bloedsomloop. De warmte opent de bloedvaten en het koude water vernauwt ze weer. Dit stimuleert de circulatie.
"Het leven van het vlees is in het bloed," Leviticus 17:11. Een betere doorbloeding zorgt ervoor dat er meer zuurstof en voedingsstoffen naar de cellen wordt gebracht en afvalstoffen wordt afgevoerd. Dit is van essentieel belang voor de gezondheid van cellen en daarmee voor je hele lichaam.
Blootstelling aan kou is een prikkel voor het lichaam om zich op te warmen door beweging en vooral een toename in verbranding. Dit proces van warmteproductie heet thermogenese. Dat verhoogde metabolisme zal misschien niet direct leiden tot gewichtsverlies, maar het maakt je wel weerbaarder tegen de kou.
Deelnemers aan een Nederlands, wetenschappelijk onderzoek douchten dagelijks 30-90 seconden koud te afsluiting van een warme douche. Na drie maanden bleek dat ze zich minder vaak ziek meldden op het werk dan de controlegroep die alleen warm douchten.
Mentale gezondheid
Van de koude douche wordt ook gezegd dat het positieve effecten heeft op de mentale gezondheid. Het haalt je even uit je comfortzone en spreekt je wilskracht aan. Er is karakter voor nodig om van het heerlijke warme water over te schakelen naar koud.
Het koude water spoort het parasympatische zenuwstelsel aan, wat je kalmeert en je helpt om beter om te gaan met stress. Ook zorgt het ervoor dat er noradrenaline wordt aangemaakt, wat je stemming, aandacht en focus laat toenemen.
Koud douchen wordt zelfs genoemd als (onderdeel van een) mogelijke behandeling van depressie.
Indicatie en contra-indicatie
De koude douche is een dagelijks inzetbare vorm van hydrotherapie om je algemene welzijn te bevorderen en als onderdeel van een gezonde, natuurlijke levensstijl.
Het doel van koud afdouchen is, onder meer, om je lichaam te trainen om beter met kou om te gaan. Afkoelen of de (kern) lichaamstemperatuur verlagen is niet de reden voor deze korte vorm van hydrotherapie te kiezen. Koud water stimuleert het lichaam om meer warmte te genereren.
Wanneer is het beter om niet koud te douchen? De koude douche is zonder problemen in te zetten bij diegenen die lichamelijk gezond zijn. Bij diabetes, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, ernstig nierfalen en schildklierproblemen is het verstandiger om deze vorm van hydrotherapie niet toe te passen. Dit geldt ook voor zeer zwakke personen, en mensen met reumatoïde artritis en degenen die de temperatuur niet voelen of niet kunnen aangeven wat ze voelen.
Wees voorzichtig bij acute en en chronische ontstekingen en infecties. Wil je je weerstand stimuleren, lees dan mijn blog over de wisseldouche.
Overleg met je zorgverlener als je vragen hebt over het toepassen van hydrotherapie en jouw persoonlijke gezondheid. Soms is het mogelijk om de koude douche toch toe te passen door gebruik te maken van mildere temperaturen.
Koud douchen - stap voor stap
1) Begin met een warme douche. De bloedvaten openen zicht en er stroomt meer
bloed naar de huid. Dit is de eerst stap in het stimuleren van de circulatie.
2) Let bij het overgaan naar de koude douche op je ademhaling. Haal diep en
rustig adem vanuit je buik ter ontspanning. Snel en oppervlakkig ademen geeft
stress en dit wil je voorkomen, dus neem een diepe zucht.
3) Draai de kraan naar koud water. Laat je lichaam aan de kou wennen door het
water over je handen te laten stromen. Of begin met je voeten, doe dan je benen
en ga zo rustig naar boven en over het hele lichaam.
4) Bouw de duur van de koude douche op van 15 seconden naar 30 - 60 - 90
seconden.
Praktische tips
WENNEN - Geef jezelf de tijd om te wennen aan het koud (af-)douchen. Er is geen goed of fout in deze. Begin op een manier die bij jou past en hoe jij het als prettig ervaart. Start bijvoorbeeld met alleen je onderbenen. Of doe wel je hele lichaam, maar dan met lauw water en verlaag de watertemperatuur stapje voor stapje.
DUUR EN TEMPERATUUR - Hoe minder koud het water, hoe langer het koud afdouchen moet duren om het effect te bereiken.
STIMULEREND - Koud douchen heeft een stimulerend effect, pas het daarom het liefst 's ochtends toe en niet voor het slapengaan.
Je kan het stimulerende effect versterken door een krachtigere douchestraal of door tijdens de koude douche over het lichaam te wrijven.
Meer Hydrotherapie
Als je geïnteresseerd bent in meer vormen van hydrotherapie, lees dan ook mijn blogs over de wisseldouche, het heet en warm voetenbad en het verwarmende keelkompres.