Heb je ook wel eens last van koude voeten? Het is oncomfortabel en het is lastig om in slaap te vallen met "ijsklompjes". Een warm of heet voetenbad helpt om hier snel vanaf te komen, maar er zijn meer redenen om deze vorm van hydrotherapie toe te passen.
Lees gauw verder om meer te leren over het warme of hete voetbad.
Effecten van een voetenbad
Het belangrijkste effect is om de bloedsomloop naar de voeten te vergroten en congestie in de hersenen en andere organen te verminderen. Congestie is een ophoping van bloed. Dit kan een vol gevoel geven en ook pijn veroorzaken. Door de behandeling wordt het bloed als het ware weggetrokken van de plek waar het klachten veroorzaakt.
Een tweede effect is dat het helpt ontspannen door de warmte en door het wegnemen van het oncomfortabele gevoel.
Een langer durende behandeling kan het de lichaamstemperatuur verhogen, wat de beweeglijkheid van witte bloedcellen zal vergroten. Dit is gunstig bij bijvoorbeeld een verkoudheid of griep. Je bedekt dan de patiënt met een laken en stopt hem of haar extra in met een (wollen) deken, zodat lichaamswarmte niet verloren gaat.
Indicaties
Wanneer pas je deze behandeling toe?
o Hoofdpijn
o Een volle borst, verkoudheid, bronchitis, longontsteking
o Griep
o Pijnlijke menstruatie
o Om een bloedneus te stoppen
o Verlaging van de bloeddruk
o Voor ontspanning en comfort, om sneller in slaap te vallen
o Om de patiënt op te warmen, eventueel voor een andere vorm van
hydrotherapie
Benodigheden
o Stoel
o Een stuk plastic (een schone vuilniszak) of een handdoek om de vloer te
beschermen
o Voetenbad of teil, waarin beide voeten plat neergezet kunnen worden, gevuld
met heet water
o Badthermometer
o Kan (of waterkoker) met heet water
o Kan met koud water
o Teiltje met ijswater en twee washandjes daarin
o Laken en eventueel een (wollen) deken
o Handdoek en keukendoek
Stap voor stap
Bij deze behandeling heeft het de voorkeur dat iemand de handelingen uitvoert en de tweede persoon, de patiënt, de behandeling ondergaat. Het is handig om het heet voetenbad in de badkamer of keuken toe te passen als daar de ruimte voor is.
1) Zet alle benodigdheden klaar: vul het voetenbad met water van 39°C, check de
temperatuur met de badthermometer of met je pols of elleboog; drapeer (de
deken en) het laken zo over de stoel dat je het straks over de patiënt en het
voetenbad heen kan slaan, houdt de andere benodigdheden binnen handbereik.
2) Leg de procedure uit aan de patiënt
3) Laat de patiënt plaats nemen op de stoel. Ondersteun de voeten als deze rustig
in het voetenbad worden geplaatst. Zorg dat het water tot net iets boven de enkels
komt en de rand van het bad niet tegen de kuiten drukt. Als het water te heet is
voor de patiënt, voeg dan koud water toe en roer het water met je hand door,
voordat een nieuwe poging wordt gedaan om de voeten in het voetenbad te
plaatsen.
4) Sla het laken en de deken om de patiënt en het voetenbad heen om de warmte
vast te houden en tocht buiten te sluiten.
5) Voeg regelmatig wat heet water toe: laat de patiënt de ene voet op de andere
zetten aan de zijkant van het voetenbad. Schenk voorzichtig een klein beetje heet
water in het bad terwijl je met je hand het water doorroert. Vraag steeds aan de
patiënt hoeveel extra warmte hij/zij kan verdragen. Geleidelijk kan zo de
temperatuur van het water verhoogd worden naar 43°C of zelfs 46°C.
6) Leg een uitgewrongen koud washandje op het voorhoofd van de patiënt, zodra
hij/zij begint te transpireren. Wissel het washandje elke twee tot drie minuten.
7) Biedt de patiënt water of kruidenthee te drinken aan.
8) De duur van de behandeling is 15-20 minuten.
9) Sluit het heet voetenbad af door met een hand de voeten op de tillen en met de
andere hand koud water over de voeten te gieten. Droog de voeten zorgvuldig af
en trek schone sokken aan.
10) Laat de patiënt 20-30 minuten rusten. En ruim de benodigdheden op.
Kort samengevat: Plaats de voeten van de patiënt 15-20 minuten in een voetenbad met water van 39°C. Voeg steeds een beetje heet water toe, zover de patiënt het kan verdragen. Houd het hoofd van de patiënt koel met een koud washandje.
Tips bij hydrotherapie
De deken is alleen nodig als je het immuunsysteem wil stimuleren, zoals bij een verkoudheid of griep.
Als je de behandeling ter ontspanning doet, doe het dan in de avond. Na het voetenbad kan je dan gelijk gaan slapen.
Je kan een half kopje Epsom zout (magnesium of bitter zout) aan het water toevoegen. Magnesium kan via de huid opgenomen worden. Het helpt ontspannen en verlicht pijnlijke voeten.
Je kan ook een theelepel gemberpoeder aan het water toevoegen. Gember helpt de bloedvaten verder te verwijden.
Kleine voeten passen in een vierkante afwasteil.
Bij een zwakke patiënt kan je de behandeling op bed toepassen. Bescherm het bed met plastic. Laat de patiënt op de rug op bed liggen met opgetrokken benen.
Als je de behandeling bij jezelf toepast kan je een vereenvoudigde versie van het heet voetenbad doen. Als je een bad hebt, kan je op de rand gaan zitten en een laagje water in het bad laten lopen. Maak het water heter door de kraan open te zetten.
Als je een douche hebt, kan je daarbij een stoel of krukje plaatsen om op te zitten. Laat het hete water over je enkels en voeten lopen.
Als je geïnteresseerd bent in andere vormen van hydrotherapie, lees dan ook mijn artikelen over de wisseldouche, koud afdouchen en een verwarmend keelkompres.
Waarschuwing
Mensen met aandoeningen aan de bloedvaten in de benen en/of diabetes moeten GEEN heet voetenbad nemen. De aangedane bloedvaten kunnen moeite hebben met de hoge temperatuur. Diabetici hebben soms een verminderd gevoel in de voeten, waardoor ze niet kunnen waarnemen wanneer het water te heet is. Een warm voetenbad kan wel. Maak het water dan niet warmer dan 33°C tot maximaal 37°C.
Geef geen heet voetenbad aan personen met zwellingen in de voeten en benen, jicht of acute reumatoïde artritis, wanneer de gewrichten pijnlijk, warm en gezwollen zijn. Ook huiduitslag op voeten of benen zijn een contra-indicatie en dus een reden om geen heet voetenbad te doen.
Zorg dat de patiënt goed kan aangeven of de temperatuur goed is. Geef deze behandeling daarom niet aan heel jonge kinderen of personen met een verminderd bewustzijn.
Pas deze behandeling ook niet toe bij bevriezing.