Het zijn emoties die mensen met elkaar verbinden. In vreugdevolle situaties of juist in moeilijke omstandigheden ontstaat een band tussen mensen en groeit de onderlinge liefde.
“Verblijd u met hen die blij zijn, en huil met hen die huilen.”
Romeinen 12:15
Huilen
Huilen is een uiting van intense emoties, onder meer van blijheid en van verdriet, waarbij tranen worden gemaakt. Soms huilt iemand stil, in andere gevallen wordt erbij gesnikt of hard geluid gemaakt.
In de Bijbel wordt er ook regelmatig gehuild. We gaan kijken naar redenen om te huilen.
Redenen om te huilen
Spijt en onrecht
In de voorbeelden uit de Bijbel zien we dat het huilen in alle gevallen gepaard gaat met intense emoties. Denk bijvoorbeeld aan heftige gevoelens van spijt en onrecht. Dat zien we terug bij Petrus als hij Jezus driemaal verloochend heeft. Op het moment dat hij de haan hoort kraaien, denkt hij aan wat Jezus de vorige avond gezegd heeft en huilt hij bittere tranen van spijt. Mattheus 26:75.
Ook Ezau betreurt zijn ondoordachte handelen. Hij heeft zijn eerstgeboorterecht verspeeld. Als hij achter het bedrog van zijn jongere broer komt en merkt dat die de speciale zegen al ontvangen heeft, ervaart Ezau dat hem groot onrecht is aangedaan. Dan vraagt hij Izak: “Hebt u alleen maar deze ene zegen, mijn vader? Zegen mij, ook mij, mijn vader! En Ezau begon luid te huilen.” Genesis 27:38.
De profeet Elisa huilt vanwege wreedheden die zullen gaan gebeuren. “En de man Gods begon te huilen. Toen zei Hazaël: Waarom huilt mijn heer? Hij zei: Omdat ik weet wat voor kwaad u de Israëlieten zult aandoen.” 2 Koningen 8:11-12.
Bij de intocht in Jeruzalem huilde Jezus ook om wat er in de toekomst zal gaan gebeuren. Hij voorzegt hier de verwoesting van de stad. Lukas 41:39-44. Maar er is nog een reden waarom Christus weende. De leiders van het volk misbruiken hun macht om Gods boodschap van liefde tot een zwaar juk te maken, de waarheid te onderdrukken, zodat het de mensen zo min mogelijk bereikt en uiteindelijk de Zoon van God te doden. Het gaat Hem niet om Zichzelf, maar om mensen die voor eeuwig verloren gaan. Dat maakt Hem intens verdrietig.
“Jeruzalem, Jeruzalem, u die de profeten doodt en stenigt die naar u toe gezonden zijn, hoe vaak heb Ik uw kinderen bijeen willen brengen, op de wijze waarop een hen haar kuikens bijeenbrengt onder haar vleugels, maar u hebt niet gewild!” Lukas 13:34.
Ontmoeting en afscheid
In Genesis staan meerdere ontmoetingen beschreven, waarbij gehuild wordt, zoals tussen Jakob en Rachel in Genesis 29:11. Ook als Jakob jaren later Ezau opnieuw ontmoet en de broers zich met elkaar verzoenen, vloeien er tranen. Genesis 33:4.
Veel later zijn leven heeft Jakob nog een emotionele ontmoeting. Jarenlang denkt hij dat zijn geliefde zoon Jozef niet meer leeft. Uiteindelijk ontmoeten zijn andere zoons Jozef in Egypte, waarna de hele familie naar Egypte emigreert. Jozef gaat “zijn vader Israël tegemoet. Toen hij voor hem verscheen, viel hij hem om de hals en huilde hij lange tijd aan zijn hals.” Genesis 46:29.
Ook bij een afscheid tussen mensen die veel om elkaar geven wordt gehuild door mensen in de Bijbel. Het eerste voorbeeld vinden we in Ruth 1 als Naomi haar schoondochters zegt dat het beter voor hen is om bij hun eigen volk te blijven.
De trouwe vrienden Jonathan en David worden door de omstandigheden gedwongen afscheid van elkaar te nemen, wat gepaard gaat met buigingen, omhelzen en huilen. 1 Samuel 20:41.
Paulus is in Handelingen 20 met haast onderweg naar Jeruzalem, maar toch regelt hij dat hij afscheid kan nemen van de ouderlingen in Efeze. Er vindt een soort dienst plaats, waarbij Paulus getuigt, bemoedigt en afsluit met gebed.
“En toen hij dit gezegd had, knielde hij neer en bad met hen allen. En allen begonnen luid te huilen, vielen Paulus om de hals en kusten hem, zeer bedroefd, vooral om het woord dat hij gesproken had, namelijk dat zij zijn gezicht niet meer zouden zien. En zij deden hem uitgeleide naar het schip.” Handelingen 20:36-38.
Rouw
Ziekte en (aankomend) overlijden zijn ook redenen om te huilen, waarvan we voorbeelden in Gods Woord terugvinden. Hagar huilt als ze denkt dat Ismael zal sterven. Gen 21:16.
Ook de weduwe uit Naïn en degenen bij het huis van Jaïrus huilen vanwege rouw.
Na het overlijden van Jezus huilen Maria en de discipelen van verdriet. Op de eerste dag van de week, de zondag, gaat Maria naar het graf om Christus lichaam te verzorgen, maar ze vindt een leeg graf. “Jezus zei tegen haar: Vrouw, waarom huilt u? Wie zoekt u? Zij dacht dat het de tuinman was, en zei tegen Hem: Mijnheer, als u Hem weggedragen hebt, zeg mij dan waar u Hem neergelegd hebt en ik zal Hem weghalen. Jezus zei tegen haar: Maria! Zij keerde zich om en zei tegen Hem: Rabboeni; dat betekent: Meester.” Johannes 20:15-16. Maria gaat naar de discipelen om het goede nieuws van Jezus’ opstanding te vertellen. Maar “de discipelen van Jezus treurden en huilen om Zijn dood” Markus 16:10. En ze geloofden Maria niet, totdat Jezus later op die dag bij hen komt en ze het met eigen ogen zien.
Huilen na een overlijden
Tegen de weduwe uit Naïn en de mensen in het huis van Jaïrus zegt Jezus: "huil niet". Lukas 7:13 en Lukas 8:52. David vast en huilt als zijn zoon ongeneeslijk ziek is, maar stopt daarmee als de jongen overleden is. 2 Samuel 12:18-24.
Is het dan verkeerd om te huilen als er iemand dood is gegaan? Nee, het is niet fout. De eerste twee jonge mensen worden namelijk kort na het 'huil niet' opgewekt uit de dood.
David staat er kort na het overlijden realistisch in, zoals we lezen in het genoemde Bijbelgedeelte. Hij gaat wel naar zijn vrouw toe om haar te troosten. Per persoon zijn er verschillen in de behoeftes en manieren van uiten bij het rouwen. En die verschillen mogen er zijn. Dat David stopt met huilen, wil niet zeggen dat jij of ik niet mogen huilen als een dierbare overlijdt.
“We leven met je mee in je rouwproces en je weduwschap. Ik heb de weg die jullie nu gaan afgelegd en weet wat het betekent. Hoeveel verdriet is er in onze wereld! Hoeveel verdriet! Hoeveel gehuil! Het is niet juist om tegen de nabestaanden te zeggen: "Huil niet; het is niet juist om te huilen." Zulke woorden hebben weinig troost in zich. Er is geen zonde in wenen. Ook al is degene die overlijdt jarenlang een lijder geweest door zwakte en pijn, toch veegt dat de tranen niet van onze ogen.” Retirement Years, p.158.
Ook Jezus weent als zijn vriend overleden is en Hij zijn graf bezoekt.
Effect van huilen in de Bijbel
Nadat Lazarus gestorven is, gaan de Heere en Zijn discipelen naar Bethanië.
“Zodra dan Maria kwam waar Jezus was, en Hem zag, viel zij aan Zijn voeten en zei tegen Hem: Heere, als U hier geweest was, zou mijn broer niet gestorven zijn. Toen Jezus haar dan zag huilen, en ook de Joden die met haar meekwamen, zag huilen, werd Hij heftig in de geest bewogen en raakte innerlijk in beroering. En Hij zei: Waar hebt u hem gelegd? Zij zeiden tegen Hem: Heere, kom het zien. Jezus weende. De Joden dan zeiden: Zie, hoe lief Hij hem had!” Johannes 11:32-36.
Het belangrijkste aspect van huilen is dat het effect op mensen om je heen heeft. Het brengt de emotie over op anderen, zoals we in het schriftgedeelte lezen. Tranen roepen empathie op bij de mensen om je heen, die vervolgens hulp of troost kunnen bieden.
Met tranen tot God bidden
Niet alleen mensen kunnen ons ondersteuning geven als we verdrietig zijn. We mogen te allen tijde onze zorgen in gebed aan God voorleggen.
In 1 Samuel 1 denkt Eli dat Hannah dronken is, maar dat is niet waar. “Vanwege de veelheid van mijn gedachten en mijn verdriet heb ik tot nu toe gesproken.” Zegt ze in 1 Samuel 1:16. In gebed stort Hannah haar hart uit bij de Heere. De stress is haar te veel geworden, het verlangen naar een kindje, de pesterijen. Ze raakt er depressief van en huilt veel, maar nadat ze biddend haar gelofte aan God doet, voelt ze zich beter.
’s Avonds laat wordt het meest gehuild. Ook David huilt in de eerste boetpsalm rond die tijd, maar net als Hannah voelt hij zich na zijn huilbui beter. Hij vertrouwt op de belofte dat God ieder oprecht gebed hoort.
“Ik ben moe van mijn zuchten, heel de nacht maak ik mijn bed nat, doorweek ik mijn rustbank met mijn tranen. … De HEERE heeft mijn smeken gehoord, de HEERE zal mijn gebed aannemen.” Psalm 6:7 en 10
‘Kom tot inkeer’ is de oproep van Jakobus. “Besef uw ellendige staat en treur en huil. Laat uw lachen veranderd worden in treuren en uw blijdschap in droefheid. Verneder u voor de Heere, en Hij zal u verhogen.” Jakobus 4:9-10. Het lijkt misschien vreemd dat lachen en blijdschap in treuren en droefheid verandert moet worden. De apostel dringt echter aan op een oprechte en volledige bekering tot God. Het inzicht dat je jezelf niet kan redden, geeft dat je jezelf vernedert en naar God toe gaat in afhankelijkheid van Hem. De Heere zal je dan aannemen en na droefheid weer blijdschap geven.
Alle tranen afwissen
We mogen nu al vooruitzien naar de beloftes die ons gegeven zijn in de Bijbel. Vanaf de wederkomst van Jezus zal er geen verdriet of ellende meer zijn. God zelf zal alle tranen van onze ogen afwissen. Is dat niet een mooi toekomstperspectief?
“Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u dat u zult huilen en weeklagen, maar de wereld zal zich verblijden; en u zult bedroefd zijn, maar uw droefheid zal tot blijdschap worden. … Ook u hebt dan nu wel droefheid, maar Ik zal u weerzien, en uw hart zal zich verblijden, en niemand zal uw blijdschap van u wegnemen.” Johannes 16:20 en 22.
“En God zal alle tranen van hun ogen afwissen, en de dood zal er niet meer zijn; ook geen rouw, jammerklacht of moeite zal er meer zijn. Want de eerste dingen zijn voorbijgegaan.” Openbaring 21:4