Cafeïne is wereldwijd een van de meest gebruikte stimulerende stoffen en dat is niet zonder reden. Naast de eigenschappen die door vele mensen als positief ervaren worden, heeft koffieconsumptie ook een keerzijde die niet direct merkbaar is.
Waarom is koffie zo geliefd?
Koffie- en theemomenten brengen mensen samen. Bovendien is cafeïne te vinden in allerlei populaire dranken, van diverse varianten van koffie, thee en matcha tot energiedrankjes, cola en chocola. Daarnaast waarderen veel mensen het ritueel van een dampende kop koffie in de ochtend of een grote beker thee in de middag: een moment van ontspanning.
Vergeet ook niet het eerste bakkie koffie ’s ochtends vroeg. Voor velen is deze energieboost het de perfecte start van de dag. Het helpt om alert en geconcentreerd te zijn. Dit komt doordat cafeïne de werking van adenosine – een stof die slaperigheid veroorzaakt – tijdelijk blokkeert. Normaal gesproken bouwt adenosine zich gedurende de dag op en bindt het zich aan receptoren in de hersenen, waardoor je je moe en minder scherp voelt.
Wanneer cafeïne deze adenosinereceptoren bezet, blijft de dopamine ook werkzaam. Dit zorgt niet alleen voor een wakker gevoel, maar ook voor een toename in motivatie en genot. Dit verklaart waarom cafeïne niet alleen helpt om alert te blijven, maar ook vaak als oppeppend en zelfs licht verslavend wordt ervaren.
Antioxidanten in koffie
Naast de stimulerende werking door cafeïne heeft koffie ook gezondheidsvoordelen dankzij de hoge concentratie antioxidanten. Antioxidanten helpen het lichaam te beschermen tegen vrije radicalen, die schade op celniveau en ontstekingen kunnen veroorzaken. Polyfenolen, een bepaald type antioxidanten, hebben een werking tegen veroudering door het verkorten van telomeren te voorkomen.
Wat zijn telomeren?
Telomeren zitten aan de uiteinden van een chromosoom om je DNA te beschermen. Je kan het vergelijken met het plastic stukje aan het uiteinde van een veter dat voorkomt dat deze beschadigt. Naast genetische factoren hebben onder meer je leefstijl en voeding invloed op de lengte van je telomeren. Lange telomeren zijn geassocieerd met een gunstige invloed op de gezondheid.
Effecten van cafeïne op je genen
Dat polyfenolen (antioxidanten) in koffie een positief effect hebben op de telomeren is echter niet het hele verhaal. Er is veel onderzoek gedaan naar de effecten van koffie op de gezondheid. Je komt dan ook heel diverse informatie hierover tegen. Als het specifiek over het effect op de telomeren gaat, is er nog een stof in koffie die invloed heeft op de uiteindes van de chromosomen: cafeïne. En cafeïne verkort de telomeren. Verkorting van de telomeren kan leiden tot veroudering en ziekte. Cafeïne en polyfenolen hebben dus een tegenstrijdige werking op de chromosomen.
Conclusie
Om de lengte van je telomeren te behouden, is een gezonde leefstijl van belang. Vermijd de consumptie van cafeïne. Bouw je huidige koffiegebruik geleidelijk af om ontwenningsverschijnselen, zoals hoofdpijn, te beperken.
Wil je genieten van de voordelen van de polyfenolen? Dan hoef je geen koffie te drinken. Polyfenolen zijn namelijk ook te vinden in plantaardige voeding. Goede bronnen van dit type antioxidanten zijn onder meer:
- Zwarte en blauwe bessen;
- Lijnzaad (versgemalen);
- Kastanjes;
- Hazelnoten;
- Pecannoten;
- Olijven.
Ook peulvruchten, zeewier en fruit zijn in wetenschappelijk onderzoek geassocieerd met langere telomeren. Daarnaast is het beter voor je telomeren om geen suikerrijke frisdrank, alcohol en (bewerkt en rood) vlees te gebruiken.
Het is belangrijk om bewuste keuzes te maken in je leefstijl, zodat je zowel de voordelen van antioxidanten kunt ervaren als je chromosomen beschermt.
Comments